Bosuitbreiding in Nederland

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft Vista gevraagd om te bestuderen wat de maximale bosvariant voor Nederland kan zijn. Waar in Nederland is ruimte voor bosontwikkeling en waar ligt ruimte om op grote schaal hout te produceren?

Dit ontwerpend onderzoek is een conceptuele verkenning van een visie op bosuitbreiding. Deze verkenning is specifiek gericht op het verhogen van de houtproductie door bosuitbreiding als bijdrage aan het tot stand komen van een circulaire economie. Door in Nederland meer hout te produceren kan de komende jaren veel meer CO2 worden opgeslagen en dat draagt bij aan de klimaatdoelstellingen uit het Klimaatakkoord van Parijs (2015).

Bos is een speciale vorm van landgebruik. Bos vervult altijd meerdere functies, zoals onder andere natuur, recreatie en houtproductie. In de zoektocht naar meer houtproductie wegen we daarom zaken als ruimtelijke kwaliteit en multifunctionaliteit mee. Houtakkers of monoculturen passen daar niet bij.

Centraal in deze verkenning staat de vraag: waar vinden we ruimte voor een verdubbeling, misschien wel verdrievoudiging van het Nederlandse bosareaal? Hoe zou een ‘maximaal bosareaal’ voor Nederland er uit kunnen zien? Welke maatschappelijke doelen zouden we hier ook mee kunnen realiseren? Het in beeld proberen te brengen van een maximum is een hypothetische exercitie bedoeld voor verdere discussie en mogelijk inspiratie.

LOCATIENederlandOPDRACHTGEVERPlanbureau voor de LeefomgevingCATEGORIERuimtelijke studiePERIODE2020-2021STATUSGepubliceerd

methode

In de eerste stap verkenden we het huidige bos en de huidige bosbouw in Nederland. We inventariseerden het bostype en de functie van het bos. Vervolgens selecteerden we met GIS de gronden met de meeste potentie voor bosbouw. Dit zijn gronden waar veel verschillende bomen naar verwachting goed zullen groeien (goede boniteit). In de volgende stap vielen de gronden af die inmiddels een andere functie hebben, waardoor bosbouw

onwenselijk is. Dit zijn bijvoorbeeld oude cultuurlandschappen of natuurgebieden. Wat overbleef waren gronden die vanuit bosbouwkundig en landschappelijk perspectief geschikt zijn voor grootschalige bosuitbreiding. In de laatste stap hebben we vier verschillende voorbeelduitwerkingen gemaakt. Hier onderzochten bosuitbreiding op regionale schaal. In deze stap stonden meekoppelkansen centraal.

Bossen in Nederland

Beste bosbouwgronden van NederlandGebieden met ruime keuzeen goede groeiverwachting voor bomen

Grootschalige bosbouw past niet bij de schaal van oude cultuurlandschappen.Om deze reden sluiten we die gebieden uit in deze studie

Potentiële bosbouwgebieden in Nederland.Selectie op basis van type grond, huidig gebruik en bestemmingsplan.De grote kaart biedt een overzicht

voorbeelduitwerking schipholbos

De ruimtelijke dynamiek rondom luchthaven Schiphol is ongekend groot. Dit brengt een substantiële milieudruk met zich mee die vraagt om een tegenwicht. De ontwerpstudie laat zien dat er veel kansen liggen in dit specifieke gebied. Het ontwerp schetst een raamwerk van recreatiebos rondom de luchthaven en schakelt daarmee de woongebieden van Amsterdam en de Haarlemmermeer aan elkaar.

Het raamwerk verbindt bestaande groengebieden tot een samenhangende structuur die er op de schaal van de metropool toe doet. Het recreatiebos is aantrekkelijk parkachtig vormgegeven als drager voor functies die in stedelijke parken thuishoren. De kern van het gebied wordt bepaald door de landingsbanen. De dode hoeken die hierdoor in het gebied ontstaan zouden heel goed met productiebos kunnen worden ingevuld.

Principedoorsnede voorbeelduitwerking Schiphol Haarlemmermeer

Geleidelijke omvorming naar het eindbeeld